Παθογόνοι μικροοργανισμοί: οι ιοί

Ιοί, Photo by Fusion Medical Animation on Unsplash

Η πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κή ομά­δα παθο­γό­νων μικρο­ορ­γα­νι­σμών, οι ιοί, απο­τε­λούν μία ασυ­νή­θι­στη περί­πτω­ση οργά­νω­σης έμβιας ύλης. Αρκε­τοί επι­στή­μο­νες δεν τους θεω­ρούν οργα­νι­σμούς, καθώς εκδη­λώ­νουν χαρα­κτη­ρι­στι­κά της ζωής μόνο στην περί­πτω­ση που παρα­σι­τούν σε κύτ­τα­ρα.

• Το χαρα­κτη­ρι­στι­κό γνώ­ρι­σμα των ιών είναι η απου­σία κυτ­τα­ρι­κής οργά­νω­σης.
• Απο­τε­λού­νται από ένα μόριο νου­κλεϊ­κού οξέ­ως (DNA ή RNA) που περι­βάλ­λε­ται από πολ­λά μόρια μιας ή δια­φο­ρε­τι­κών πρω­τεϊ­νών, την πρω­τεϊ­νι­κή κάψα. Μερι­κοί ιοί περιέ­χουν και λίγα ένζυ­μα.
• Οι μεγα­λύ­τε­ροι ιοί έχουν το μέγε­θος του μικρό­τε­ρου προ­κα­ρυω­τι­κού κυτ­τά­ρου και μπο­ρού­με να τους δού­με μόνο με το ηλε­κτρο­νι­κό μικρο­σκό­πιο. Το σχή­μα τους μπο­ρεί να είναι σφαι­ρι­κό, νημα­τοει­δές ή με προ­ε­ξο­χές.
• Είναι ανε­νερ­γοί έξω από το κύτ­τα­ρο-ξενι­στή και είναι ανί­κα­νοι να ανα­πα­ρα­χθούν μόνοι τους. Ανα­πα­ρά­γο­νται μόνο αν χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν τους μηχα­νι­σμούς του κατάλ­λη­λου κυτ­τά­ρου. Όταν ένας ιός εισέρ­χε­ται σε ένα κύτ­τα­ρο το χρη­σι­μο­ποιεί για να συν­θέ­σει τα δικά του συστα­τι­κά και το κάνει άθε­λά του «εργο­στά­σιο παρα­γω­γής» νέων ιών.
• Οι ιοί είναι εξαι­ρε­τι­κά εξει­δι­κευ­μέ­νοι.
• Ανά­λο­γα με τα κύτ­τα­ρα στα οποία παρα­σι­τούν κατα­τάσ­σο­νται, σε ιούς βακτη­ρί­ων ή βακτη­ριο­φά­γους, σε ιούς των φυτών και σε ιούς των ζώων.
• Ασθέ­νειες που προ­κα­λού­νται από ιούς είναι το κοι­νό κρυο­λό­γη­μα, η ιλα­ρά, η ανε­μο­βλο­γιά, η ερυ­θρά και η παρω­τί­τι­δα. Άλλες ιογε­νείς ασθέ­νειες συχνά θανα­τη­φό­ρες είναι οι ηπα­τί­τι­δες που προ­σβά­λουν τα κύτ­τα­ρα Ορι­σμέ­νοι ιοί προ­κα­λούν επι­πλο­κές που δημιουρ­γούν πρό­βλη­μα στη ζωή του οργα­νι­σμού. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα είναι ο κορω­νο­ϊ­ός SARS-CoV‑2 που προ­κα­λεί την ασθέ­νεια covid-19.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΙΩΝ

Σύν­δε­σμοι βίντεο